groepsdynamica

17 september 2023

Toen ik (heel lang geleden) nog studeerde, kregen we lessen in groepsdynamica. Ik kan me er niet veel meer van herinneren, behalve nog een voorbeeld, dat de laatste tijd actueel is geworden met de prijsconcurrentie tussen vliegtuigmaatschappijen: een groep had een crash op een onbewoond eiland overleefd en nu moesten ze zien te overleven.

Ik maakte geen deel uit van de groep, maar moest observeren. We hadden opdracht gekregen goed te letten op wat er binnen de groep gebeurde: wie zich opwierp als leider; of dat ook de natuurlijke leider van de groep was; wie zich daartegen verzette; of er wrijving binnen de groep ontstond en of dat al dan niet werd opgelost; of men adequate oplossingen kon vinden.

Enfin, in het begin leek het wel aardig, maar ik weet nog, dat mijn aandacht na niet al te lange tijd verslapte.

Ik geloof best dat er wanneer je nog niet zo lang voor de klas staat, momenten zijn, dat je liever op een onbewoond eiland zou zitten. Een onbewoond eiland en een volle klas……. Dat ligt toch echt werelden uit elkaar.

Ik moet bekennen dat ik dan ook niet zoveel heb opgestoken van die colleges.

Nu en dan op studiedagen of cursussen, die ik her en der volgde in de loop van de jaren, kwam een en ander dan weer ter sprake. Ik nam me dan voor er erg goed op te gaan letten, maar de weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens. Oftewel: er kwam niks van.

Vorig jaar en dit jaar ben ik mentor van een moeilijk klasje. Allemaal schatjes als je ze apart hebt, maar bij elkaar is het hard werken geblazen om een enigszins voldaan gevoel over te houden aan een les.

En toch……. Ik heb tijdens de economie lessen nog nooit zoveel serieuze respons gehad, als van deze klas: ze stellen geïnteresseerd vragen en dat is een van de weinige momenten, dat ze ook bereid zijn naar elkaar te luisteren. Dan geniet ik. De eerste volwassen trekjes kondigen zich aan.

Maar, dat is niet alles. Die jongens en meiden hebben verstand van zaken. Vooral als het aankomt op groepsdynamica.

Tijdens een wat verwaterde economische discussie kwam het gesprek op groepen en vechten met elkaar.

“Je moet gewoon de leider slaan, dan valt de groep vanzelf uit elkaar,” zei Adi. Mijn mond viel open van verbazing: dat was de kern van groepsdynamica.

Als ze me dat nou meteen hadden verteld………..

Het had me uren college kunnen schelen en dan had ik het wel onthouden.

Daarom is onderwijs natuurlijk zo duur. Didactisch is het alleen verantwoord iets nieuws te vertellen door aan te sluiten bij het bekende, maar soms kun je maar beter gewoon direct tot de kern van de zaak komen.

Dat schept duidelijkheid, zelfs in het onderwijs.

E.R.A. Fokkema