Kluisjes
Onderwijs & Zo
Kluisjes
Vroeger had je ze niet. Leerlingen hingen hun jas aan de kapstok. Hun gymtas legden ze bovenop het rek en hun boeken namen ze mee naar de les, gewoon in een tas. Die hielden ze de hele dag bij zich. Sterker nog: ze letten erop en ze gebruikten hem. Begin van de les boeken en schriften eruit. Einde van de les ging het er allemaal weer in terug om te verhuizen naar de volgende les, alwaar andere boeken en schriften tevoorschijn werden gehaald. Het gebeurde even zovele malen als dat de dag theorie lessen telde. Ze waren ook altijd op tijd in de les. De beschikbare vijf minuten waren meer dan voldoende om zich van A naar B te begeven.
Maar de tijden veranderden: de jeugd kreeg meer geld te besteden. De jassen werden duurder en steeds vaker gebeurde het dat er één verdween. Van de waarde kon ik me een jaar kleden, maar zo'n arme jongen of meisje had er alleen maar een jas voor kunnen krijgen.
Het onvermijdelijke gebeurde: ook bij ons deden kluisjes hun intreden om de ongewenste ontwikkelingen tegen te gaan. Behalve hun jas konden de leerlingen dan ook hun gymtas met steeds duurdere sportschoenen daarin kwijt. Dat leek het einde van het verhaal, maar met die kluisjes begon het pas. De steeds dikkere en zwaardere schoolboeken – nu ook in veelkleurendruk – pasten er ook nog wel bij. Dat was handig want dan hoefde je niet zoveel te sjouwen de hele dag. Inmiddels scheen er ook een maximaal toelaatbaar gewicht voor een schooltas te zijn vastgesteld en iedereen wist zeker dat hij of zij daar overheen kwam. Dus boeken bleven vaak op school. Mijn geruststellende woorden dat de vloeren dat gewicht wel dragen konen, kwamen niet aan. De tassen waren te zwaar en dat mocht niet.
Maar zoals dat gaat als je stopt met trainen, hun kracht nam aanzienlijk af. Uiteindelijk konden ze niet meer dragen dan alleen de boeken voor een enkel lesuur. De leswisseling werd vervangen door een boekenwisseling, waartoe steeds langs de kluis gereisd moest worden. Leerlingen lopen nu twee tot drie maal zoveel als vroeger, maar dat is weer geen probleem, want 'travel light' is het devies en de rugzakjes zijn vederlicht.
Het is een adembenemend schouwspel ze bezig te zien zich naar hun kluis te worstelen om boeken te wisselen, wanneer de buren van de kluis erboven en eronder dat tegelijker tijd proberen. Het blijkt op deze momenten ook belangrijk te zijn je rooster te kennen, maar dat zit in je agenda, in je tas, die je boven hebt laten staan. Als bij de Staatsloterij wordt een willekeurig lot getrokken. Dan kunnen ze weer terug naar boven om te kijken of ze de hoofdprijs hebben gewonnen.
Dat ze nu het risico lopen om te laat in een les te verschijnen, vinden ze geen probleem. Met jas aan, boeken in de hand, stormen ze binnen.
“Jas uit, op de gang!”
“Nee, dan wordt ie gestolen! Ik stop hem wel in mijn tas”.
Tuurlijk, die is leeg; alle boeken liggen in de kluis.
Egbert Fokkema.